Pompa ciepła – jak wybrać? Kluczowe czynniki i wymagania

 Koszty ogrzewania zajmują zdecydowanie największą część budżetu domowego. I dobór odpowiedniego źródła ciepła stanowi zdecydowanie najlepsze rozwiązanie pod względem ich znacznego ograniczenia. Dzięki temu artykułowi dowiesz się, jakie czynniki brane są pod uwagę przy wyborze pompy ciepła, jak przebiega cały proces oraz dlaczego zdecydowanie nie warto korzystać z usług ,,złotych rączek” i wszelkiego rodzaju niesprawdzonych ekip montażowych.

Wybór pompy nie taki prosty

Uniwersalna pompa ciepła, gotowa spełnić swe zadanie w każdym domu? Taka oczywiście nie istnieje. Podobnie jak cena i marka nie powinny istnieć na liście absolutnie najważniejszych czynników, którymi będziemy kierować się, dobierając rozwiązanie grzewcze dla swego domu – choć oczywiście przyznajemy, że oba te czynniki w dalszym ciągu pozostaną istotne.

Nasze zadowolenie z ogrzewania pompą ciepła warunkować będzie jej skuteczność pracy, funkcjonalność i oszczędności, widoczne gołym okiem w naszym portfelu. Cel ten możliwy jest do osiągnięcia wyłącznie poprzez określenie zapotrzebowania cieplnego budynku i mieszkańców, możliwości konstrukcyjnych montażu, wybór urządzenia o odpowiedniej charakterystyce pracy i wreszcie – skorzystanie z usług profesjonalnej firmy, zajmującej się na co dzień montażem i projektowaniem instalacji pomp ciepła. Poniższa lista czynników, które należy uwzględnić, stanowi absolutną podstawę dokładnego przeanalizowania sposobu działania naszej przyszłej instalacji cieplnej.

Stan i wiek budynku a pompa ciepła

W przypadku nowobudowanych domów istotne będzie uwzględnienie pompy ciepła na możliwie jak najwcześniejszym etapie tworzenia projektu. Takie rozwiązanie pozwoli znacznie ograniczyć koszty inwestycyjne m.in. poprzez uniknięcie budowy przyłącza i komina gazowego. Nowe domy budowane są na podstawie restrykcyjnych standardów WT 2017 lub WT 2021, znacznie ograniczających dopuszczalne zapotrzebowanie budynku na energię, pochodzącą ze źródeł nieodnawialnych. Zastosowanie ich tworzy idealne warunki, pozwalające zwiększyć sprawność naszej instalacji grzewczej z pompą ciepła do maksimum.

Jeśli o starsze budynki chodzi – do zapewnienia prawidłowego działania pompy ciepła konieczne może okazać się przeprowadzenie termomodernizacji według wspomnianych wcześniej standardów. Należy sprawdzić, czy przyszła pompa będzie w stanie całkowicie pokryć potrzeby cieplne budynku i ewentualnie rozważyć stworzenie systemu hybrydowego, opartego o jej współdziałanie z zainstalowanym już typem ogrzewania w sposób automatyczny. W przypadku takiej konieczności najwięcej zaoszczędzimy, posiadając wcześniej instalację ogrzewania gazowego.

Co do samej instalacji rozprowadzania ciepła zaś, zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem będzie wykonanie instalacji podłogowej, ściennej lub sufitowej. Standardowe grzejniki – choć współpracują z pompą ciepła – mogą okazać się mniej skuteczne z uwagi na konieczność przystosowania się do pracy przy niższej temperaturze, która pociąga za sobą konieczność zwiększenia ich powierzchni. W takiej sytuacji często zachodzi konieczność wsparcia systemu dodatkowym źródłem ciepła. Przejście na ogrzewanie podłogowe jest więc w większości przypadków zdecydowanie najprostszym i najtańszym rozwiązaniem.

Jaki rodzaj pompy ciepła zastosować?

Podstawowy podział pomp ze względu na rodzaj dolnego źródła ciepła dzieli je na trzy typy – powietrzne, wodne i gruntowe. Różnią się one m.in. pod względem zakresu temperatury pracy, wymagań terenu, sprawności oraz koniecznością (lub jej brakiem) wykonania odpowiedniego projektu robót geologicznych, czy uzyskania pozwoleń.

Inwestorzy indywidualni najczęściej decydują się na montaż pompy powietrze-woda, wykorzystującą do ogrzewania powietrze atmosferyczne z zewnątrz budynku. Duży plus takiego rozwiązania stanowi niewątpliwie brak specjalnych wymagań pod względem miejsca montażu, co przekłada się na możliwość stosowania ich nawet na działkach o bardzo małej powierzchni. Stosunkowo niska cena i szybki czas wykonania instalacji także zdecydowanie przemawiają na ich korzyść.

Skuteczność nowoczesnych pomp powietrze-woda pozwala na ich bezproblemową pracę w temperaturach nawet od –25^oC, przy tym należy mieć na uwadze, że im większy mróz, tym mniejsza wydajność systemu. W rzeczywistości, w naszym umiarkowanym klimacie nie ma raczej problemów do zmartwień. W razie potrzeby instalacje oparte na pompie powietrznej wyposaża się w dodatkowe grzałki. Wybierając odpowiedni model, należy kierować się również poziomem hałasu, generowanym przez jednostkę zewnętrzną. Głośność musi być dobrana w taki sposób, by spełniała odpowiednie normy akustyczne, nie przeszkadzając ani domownikom, ani sąsiadom.

Alternatywę dla powyższego rozwiązania stanowi pompa woda-woda. W jej przypadku ciepło pobierane jest z wód gruntowych przy pomocy specjalnych pętli lub studni. Ich niskie wahania temperatury, utrzymującej się na stałym poziomie 7-12^oC przekładają się na niemal całkowitą niezawodność i bardzo wysoką sprawność. Jej montaż musi być poprzedzony projektem robót geologicznych i uzyskaniem niezbędnych pozwoleń w przypadku, gdy konieczne jest wykonanie wykopu, przekraczającego 30 metrów głębokości oraz gdy dom umiejscowiony jest na terenach górniczych. Formalności i papierologia odwdzięczą nam się jednak w takim przypadku bezawaryjnością i skutecznym ogrzewaniem niezależnie od warunków, panujących na zewnątrz.

Ostatni rodzaj, czyli pompa ziemia-woda, wykorzystuje do ogrzewania ciepło, pobierane z gruntu za pośrednictwem specjalnych kolektorów pionowych lub poziomych, przez które przepływa solanka – specjalna mieszanina wody i środka przeciw zamarzaniu. Kolektory pionowe wymagają dużej przestrzeni działki do ich montażu, która musi pozostać wolna od zabudowań w celu zapewnienia odpowiedniej regeneracji cieplnej gruntu. Kolektory pionowe zaś umieszcza się w gruncie na głębokości 100 metrów lub większej, co przekłada się na możliwość montażu na małej powierzchni. Tu także niezbędne może okazać się wykonanie projektu geologicznego – zwłaszcza w przypadku kolektorów pionowych, na których wykonanie możemy nie uzyskać niezbędnego pozwolenia, jeśli nasz dom mieści się na terenach górniczych.

Moc i sprawność pompy ciepła, czyli gwarancja niezawodnej pracy

Dobór pompy pod względem mocy i sprawności będzie najbardziej istotnym czynnikiem pod względem spełnienia potrzeb cieplnych budynków i lokatorów. Parametry te powinny być dobrane na podstawie profesjonalnego audytu przez wykwalifikowanego pracownika. W domach, poddanych termomodernizacji o stosunkowo małej powierzchni zazwyczaj stosuje się pompy o mocy grzewczej do 5,3 kW. Dla budynków o większym metrażu i ilości lokatorów z reguły zalecane są urządzenia o mocy 8-10 kW, a w przypadku budynków wielorodzinnych i biur – nawet powyżej 11 kW.

Sprawność pompy ciepła określana jest przez współczynnik COP, czyli stopień pozyskania ciepła ze środowiska w stosunku do prądu, pobieranego z sieci elektrycznej w celu zasilenia sprężarki. Z uwagi na to, że wskaźnik ten obliczany jest w warunkach laboratoryjnych, niekoniecznie odwzorowujących realne warunki pracy, ważne będzie zwrócenie uwagi na SCOP, czyli wskaźnik efektywności sezonowej, określającej stosunek energii cieplnej wyprodukowanej do energii pobranej w całym sezonie grzewczym. Należy mieć na uwadze, że ze względu na ogrom czynników, warunkujących pracę urządzenia, ta sama pompa ciepła może osiągać całkiem inną wartość SCOP w różnych budynkach. Sprawa doboru pompy komplikuje się więc jeszcze bardziej, wręcz zmuszając nas do skorzystania z pomocy doświadczonych specjalistów.

Dobór pompy ciepła? Tylko przez profesjonalistów

Uwzględnienie tak dużej ilości czynników i potencjalnych problemów powinno z miejsca skłonić nas do odrzucenia usług wszelkiego rodzaju niedoświadczonych firm i monterów. Błędny dobór pompy ciepła może bowiem nieść za sobą konieczność poniesienia dodatkowych kosztów lub nawet podwyższyć rachunki za energię. Dzieje się tak najczęściej w przypadku przewymiarowania, czyli wyboru pompy o mocy zbyt dużej do naszych potrzeb, skutkujące zwiększonym poborem energii elektrycznej i niższą efektywnością.

Potrzebujesz pomocy, związanej z doborem pompy ciepła? Postaw na Home7! Nasz zespół tworzą wyłącznie najlepsi monterzy i projektanci, każdorazowo dobierający urządzenie na podstawie szczegółowego, darmowego audytu. W szybkim czasie, najlepszej cenie i z uwzględnieniem wszystkich twoich potrzeb.